Oceń, porównaj i wybierz

Po sporządzeniu zawężonej listy alternatywnych rozwiązań należy porównać opcje i zdecydować, która z nich jest najbardziej obiecująca pod kątem zastosowania. Konieczne będzie przeprowadzenie następujących ocen:

  • ocena zagrożeń i ryzyka;
  • ocena działania;
  • ocena opłacalności;
  • ocena pozostałych skutków.

Porównując, należy też uwzględnić szerszy zakres czynników, takich jak zużycie energii elektrycznej i zasobów, kwestia odpadów i recyklingu oraz wpływ społeczny.

Projekt zastępowania najlepiej prowadzić krok po kroku jako proces iteracyjny. Trzeba ustalić, które elementy będą oceniane jako pierwsze i jak szczegółowo. Należy to zrobić na początku, przy określaniu zakresu projektu zastępowania substancji.

Po pierwszej, ogólnej analizie należy powrócić do kryteriów, które mogą być kluczowe dla podjęcia decyzji, i przeprowadzić bardziej szczegółową analizę.

W przypadku alternatywnych substancji chemicznych należy pamiętać o ocenie związanego z nimi ryzyka (zagrożeń i narażenia). Należy sprawdzić, czy ECHA lub państwa członkowskie UE umieściły je na wykazie substancji do szczegółowego przebadania. Mogą one w przyszłości zostać objęte środkami regulacyjnymi i w procesie zastępowania lepiej nie wykorzystywać substancji, które w najbliższym czasie mogą zostać uznane za potencjalnie niebezpieczne. Korzystanie z różnych baz toksykologicznych i modeli narażenia pozwoli uzyskać wyczerpujące informacje.

Poza oceną zagrożeń i ryzyka związanych z użyciem substancji alternatywnych ważna jest też ocena działania i opłacalności. Pomocne może być skorzystanie z układów doświadczalnych pozwalających jednocześnie badać wiele zmiennych. Ponadto — z perspektywy całego cyklu życia — konieczne może być uwzględnienie potencjalnych kompromisów między różnymi alternatywami (np. między zagrożeniami a emisjami gazów cieplarnianych).

 

Related methods, tools and materials for comparative hazard assessment
  • GreenScreen® for Safer Chemicals: A comparative hazard assessment tool developed by Clean Production Action. It helps evaluate alternatives to chemicals of concern based on 18 hazard endpoints.
  • The Quick Chemical Assessment Tool (QCAT): A simplified version of the GreenScreen® for Safer Chemicals hazard assessment methodology, to allow SMEs to perform a quick alternatives assessment for chemicals of concern. QCAT also provides detailed information on where to find data and how to interpret the data needed to complete a hazard assessment using the tool.
  • GHS Column Model: On the basis of just a small amount of information on the products in question, substitute substances can be assessed with the aid of this table.
  • Pollution Prevention Options Analysis System (P2OASys): The tool was designed by the Toxic Use Reduction Institute of Massachusetts (TURI). It aims to help companies conduct a comparative analysis of the hazard profile of alternatives. It can be used to analyse technological processes, individual chemicals or chemical mixtures. The tool requires certain expertise which may render it unsuitable for SMEs.
  • OECD Guidance on Key Considerations for the Identification and Selection of Safer Chemical Alternatives:
    The guidance aims at helping in identifying the minimum requirements needed to determine whether a chemical alternative is safer. It also includes broader sustainability considerations, beyond chemical safety.

 

 

Related tools and resources for assessing economic viability

 

 

Related tools and resources for assessing other impacts

 

 

See also