Sodium nitrite

Guidance on Safe Use

First-aid measures

ZATRUCIE INHALACYJNE

Przytomny

Wyprowadzić zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić spokój w dowolnej pozycji. Podać tlen do oddychania, najlepiej przez maskę. Chronić przed utratą ciepła. Nie podawać alkoholu w żadnej postaci. Wezwać lekarza.

Nieprzytomny

Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Jeżeli zatruty oddycha, podawać tlen przez maskę. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta lub za pomocą aparatu typu AMBU z podawaniem tlenu. Wezwać lekarza.

SKAŻENIE SKÓRY

Zdjąć skażoną odzież, umyć skórę dużą ilością letniej wody, najlepiej bieżącej. Następnie postępować jak w zatruciu inhalacyjnym. W razie miejscowego zaczerwienienia skóry założyć jałowy opatrunek. Ze względu na ryzyko wystąpienia objawów ogólnych zatrucia w każdym przypadku jest konieczny transport do szpitala karetką. Wystąpienie sinoniebieskiego zabarwienia błon śluzowych i skóry uzasadnia postępowanie jak przy zatruciu inhalacyjnym.

SKAŻENIE OCZU

Płukać oczy co najmniej 15 minut dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej. Unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki. Zapewnić pilną konsultację okulistyczną.

Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.

ZATRUCIA DROGĄ POKARMOWĄ

Przytomny

W razie połknięcia poszkodowany powinien natychmiast wywołać u siebie wymioty. Później nie prowokować wymiotów. Nie podawać mleka ani alkoholu. Dalsze postępowanie - jak w zatruciu inhalacyjnym.

Nieprzytomny

Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.

Fire-fighting measures

Pożary w obecności azotynu sodu gasić środkami gaśniczymi odpowiednimi dla palących się materiałów oraz do materiałów składowanych w bezpośrednim sąsiedztwie. Zbiorniki narażone na działanie wysokiej temperatury chłodzić wodą z bezpiecznej odległości; jeśli to możliwe, usunąć je z obszaru zagrożenia. Ogrzany do temperatury powyżej 320ºC ulega rozkładowi do tlenku sodu i tritlenku azotu, natomiast powyżej 540ºC eksploduje. Zmieszany z materiałami palnymi zwiększa ich podatność na zapalenie oraz wzmaga intensywność palenia. Nie dopuścić do przedostania się ścieków po gaszeniu pożaru do kanalizacji i wód.

Accidental release measures

Indywidualne środki ostrożności: unikać bezpośredniego kontaktu z uwalniającą się substancją lub jej pyłami, usunąć źródła zapłonu, nie dopuścić do kontaktu z materiałami palnymi; unikać tworzenia się pyłów, zapewnić dobrą wentylację.

Środki ostrożności w odniesieniu do środowiska: nie dopuścić do przedostania się substancji do ścieków i wód, zabezpieczyć kratki i studzienki ściekowe; jeśli to możliwe, zlikwidować nieszczelność (uszczelnić, uszkodzone opakowanie umieścić w opakowaniu ochronnym);

Metody oczyszczania: rozsypaną substancję zebrać do zamykanego pojemnika, zanieczyszczoną powierzchnię spłukać wodą, nie dopuścić do kontaktu z materiałami palnymi.

Handling and storage

Azotyn sodu należy chronić przed nagrzaniem, otwartym ogniem oraz unikać kontaktu z następującymi substancjami: sole amonowe, amidek sodu, amoniak, glin, hydrazyna i jej pochodne, tlenek etylenu, nienasycone węglowodory, sole aminoguanidynowe, mocznik, cyjanki nieorganiczne, tiocyjanian i tiosiarczan sodu, octan sodu, kwas ftalowy, lit, butadien oraz substancjami palnymi.

Postępowanie z substancją: podczas stosowania nie jeść, nie pić, unikać kontaktu z substancją, unikać wdychania pyłu, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować środki ochrony indywidualnej, pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach, unikać działania na substancję otwartego ognia i wysokiej temperatury.

Magazynowanie: Azotyn sodu przechowywać w oryginalnych, właściwie oznakowanych, szczelnie zamkniętych opakowaniach, w chłodnym, suchym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu magazynowym, wyposażonym w instalację elektryczną i wentylacyjną. Przechowywać z dala od źródeł ciepła i zapłonu, substancji palnych oraz silnych reduktorów. Chronić przed działaniem wody i wilgoci.

Transport information

Shipping

SpecialProvisions

Shipping

Remarks

Marine transport (UN RTDG/IMDG)

Shipping

Remarks

Shipping

Remarks

SpecialProvisions

Exposure controls / personal protection

Wartości graniczne narażenia

NDS i NDSCh - nie normowane

Dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym

DSB – 2% (substancje methemoglobinotwórcze)

Wartość prawidłowa – średnio 0,8%

Substancja oznaczana – methemoglobina (MetHb)

Materiał biologiczny – krew. Uwagi: Próbka pobierana jednorazowo, pod koniec ekspozycji dziennej w dowolnym dniu.

Kontrola narażenia

Kontrola narażenia w miejscu pracy

Azotyn sodu  w powietrzu w miejscu pracy oznaczany jest zgodnie z obowiązującą normą na oznaczanie tego typu substancji na stanowiskach pracy, a przy jej braku zgodnie z metodą odpowiednią dla przewidzianego medium i zakresu.

Planowanie procesów pracy i kontrola inżynieryjna: Dążyć w miarę możliwości do unikania ekspozycji pracowników na działanie azotynu sodu poprzez stosowanie zamkniętych technologii przerobu, bezobsługowego bądź zdalnego sterowania procesem. Ważne jest zastosowanie odpowiedniej wentylacji. Niezbędne prace wiążące się z narażeniem na działanie azotynu sodu ograniczyć do minimum, przy zachowaniu szczególnych środków ostrożności. Zawsze dokonać analizy możliwości wystąpienia atmosfery wybuchowej, a w razie stwierdzenia faktu - postępować zgodnie z wytycznymi zawartymi w odrębnych przepisach

Właściwe wyposażenie i materiały: Zbiorniki, maszyny i urządzenia przeznaczone do pracy z azotynem sodu muszą być wykonane z materiałów odpornych na jego korozyjne właściwości.  

Środki ochrony zbiorowej: Przy projektowaniu procesu magazynowania bądź dalszego przerobu azotynu sodu zawsze w pierwszej kolejności mieć na uwadze zbiorowe środki ochrony przeciw narażeniu. Konieczna jest właściwa wentylacja. Oczomyjki oraz natryski bezpieczeństwa powinny mieścić się w łatwo dostępnym dla obsługi miejscu. Należy przeszkolić pracowników, co do stosowania wyżej wymienionych środków bezpieczeństwa.

Środki ochrony indywidualnej: Gdy stężenie azotynu sodu jest ustalone i znane, doboru środków ochrony indywidualnej należy dokony¬wać z uwzglę¬dnie¬niem stężenia substancji występującego na danym stanowisku pracy, czasu narażenia, czynności wykonywanych przez pracownika oraz zaleceń podawanych przez producenta środka ochrony indywi¬du¬alnej. Przy stężeniach nieznanych, bądź w sytuacjach awaryjnych, stosować izolujące środki ochrony.

Ochrona dróg oddechowych: sprzęt ochrony układu oddechowego w postaci półmaski filtrującej klasy P3, półmaski skompletowanej z filtrem P3 lub maski skompletowanej z filtrem P3. W razie niedoboru tlenu (stężenie poniżej 17% obj.) stosować autonomiczny lub stacjonarny sprzęt izolujący.

Ochrona rąk: Stosować rękawice ochronne tkaninowe lub powlekane (np. z vitonu, kauczuku poliakrylonitrylowego lub polichlorku winylu); w strefie zagrożonej wybuchem stosować rękawice w wersji antyelektrostatycznej.

Ochrona oczu i twarzy: Stosować gogle chroniące przed pyłami (w przypadku skompletowania z półmaską).

Ochrona skóry: Stosować odzież wykonaną z materiałów powlekanych lub pyłoochronną; W strefie zagrożonej wybuchem stosować odzież w wersji antyelektrostatycznej. Stosować obuwie ochronne skórzane lub całotworzywowe; w strefie zagrożonej wybuchem stosować obuwie w wersji antyelektrostatycznej.

W sytuacji awaryjnej lub gdy stężenie substancji na stanowisku pracy nie jest znane, stosować środki ochrony indywidualnej izolujące organizm (kombinezon gazoszczelny skompletowany z  izolującym sprzętem układu oddechowego).

Inne zalecenia: Po zakończeniu pracy z użyciem azotynu sodu należy umyć ręce. Natrysk bezpieczeństwa oraz oczomyjka powinny być łatwo dostępne. Zakaz jedzenia, picia oraz palenia papierosów podczas pracy z azotynem sodu.

Kontrola narażenia środowiska

Nie wolno dopuścić do dostania się azotynu sodu do kanalizacji. Przechowywać w pomieszczeniach o dostatecznej wentylacji. Zawsze przechowywać w naczyniach szczelnie zamkniętych.

Stability and reactivity

Substancja jest stabilna, jeżeli zachowane są poprawne warunki jej stosowania.

Warunki, jakich należy unikać: Azotyn  sodu jest związkiem niepalnym, ale ma właściwości utleniające. Reakcje z substancjami chemicznymi  przebiegają gwałtownie dopiero w wysokich temperaturach. Unikać nagrzania i otwartego ognia

Czynniki, jakich należy unikać: Azotyn  sodu ogrzany do temperatury powyżej 538°C eksploduje. Stwierdzono eksplozje w wyniku reakcji, szczególnie po podgrzaniu azotynu  sodu z następującymi substancjami: sole amonowe, amidek sodowy, amoniak, sole aminoguanidynowe, mocznik, cyjanki nieorganiczne, tiocyjanian i tiosiarczan sodowy, octan sodowy, kwas ftalowy, lit, butadien. Zaobserwowano również reakcje rozkładu przechodzące w zapłon celulozy oraz drewna nasyconego azotynem  sodu.

Disposal considerations

Zalecane metody usuwania substancji: Zebrany azotyn sodu w pierwszej kolejności należy kierować do zagospodarowania, natomiast gdy brak takiej możliwości zneutralizować za pomocą podchlorynu sodu przy pH 3. W wyniku tej reakcji uzyskuje się roztwór azotanu sodu i chlorku sodu. Ten sam zabieg można stosować przy jego niszczeniu. Innym sposobem niszczenia azotynu sodu może być redukcja do wolnego azotu za pomocą mocznika lub kwasu amidosulfonowego. Rozcieńczone roztwory azotynu sodu kierować do oczyszczalni ścieków posiadających możliwość usuwania związków azotu. Odpadowy azotyn sodu należy przekazywać wyłącznie uprawnionym odbiorcom odpadów.

Zalecane metody usuwania skażonych opakowań: Worki po azotynie sodu,  ze względu na zaklasyfikowanie go do środków niebezpiecznych, po uprzednim dokładnym opróżnieniu  należy przekazywać sprzedawcy, a w przypadku braku takiej możliwości (przerwa lub zakończenie działalności sprzedawcy) producentowi wyrobu w tym opakowaniu. Zabrania się kierowania odpadów do odzysku/recyklingu. Odpady te unieszkodliwia się przez spalenie lub składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych.

Przepisy wspólnotowe oraz krajowe przepisy dotyczące odpadów:

1.       Dyrektywa 2008/98/WE

2.       Dyrektywa 2006/12/WE

3.       Ustawa z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz. U. nr 62, poz. 628 wraz z późniejszymi zmianami)

4.       Ustawa z dnia 11.05.2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. nr 63, poz. 638 wraz z późniejszymi zmianami)