Dopuszczalne stężenia w środowisku pracy pochodzi z dwóch ram prawnych (dyrektywy w sprawie środków chemicznych oraz dyrektywy w sprawie czynników rakotwórczych, mutagenów i substancji reprotoksycznych) stanowiących integralną część unijnego mechanizmu ochrony zdrowia pracowników. Ponadto istnieje specjalna dyrektywa dotycząca azbestu, która zawiera dopuszczalne stężenie w środowisku pracy dla tej substancji. Ramy określają minimalne standardy ochrony pracowników.

Tak jak w przypadku każdej dyrektywy europejskiej, państwa członkowskie muszą transponować wymogi dyrektyw do krajowych ram prawnych, a także dopuszczalne stężenia w środowisku pracy, w terminie określonym w danej dyrektywie. 

Dyrektywa w sprawie środków chemicznych (CAD)

Dyrektywa w sprawie środków chemicznych (dyrektywa 98/24/WE) określa minimalne wymagania dotyczące ochrony pracowników przed zagrożeniami dla ich bezpieczeństwa i zdrowia, które powstają lub mogą powstać w wyniku oddziaływania czynników chemicznych w miejscu pracy lub stosowania środków chemicznych w miejscu pracy. Określa orientacyjne i wiążące dopuszczalne stężenia w środowisku pracy, jak również dopuszczalne wartości biologiczne.

Środek chemiczny oznacza każdy pierwiastek lub związek chemiczny, samodzielny lub z domieszkami, w stanie naturalnym lub w formie, w jakiej jest produkowany, używany lub uwalniany, również pod postacią odpadów, w wyniku jakiejkolwiek pracy. Tę definicję stosuje się niezależnie od tego, czy środek jest produkowany celowo lub czy jest wprowadzany na rynek. Dyrektywa w sprawie środków chemicznych obejmuje zatem również ocenę emisji i odpadów z produkcji.

Dyrektywa w sprawie czynników rakotwórczych, mutagenów lub substancji reprotoksycznych (CMRD)

Dyrektywa w sprawie czynników rakotwórczych, mutagenów lub substancji reprotoksycznych (dyrektywa 2004/37/WE, CMRD od 9 marca 2022 r.) określa minimalne wymagania dotyczące ochrony pracowników przed ryzykiem dla ich zdrowia i bezpieczeństwa, które wynika lub może wynikać z narażenia na czynniki rakotwórcze, mutageny lub substancje reprostoksyczne podczas pracy. Określa ona środki zapobiegania i ochrony, a także wartości narażenia.

CMRD ma zastosowanie do substancji lub mieszaniny, która spełnia kryteria klasyfikacji jako czynnik rakotwórczy kategorii 1A lub 1B; jako mutagen kategorii 1A lub 1B lub substancja reprotoksyczna kategorii 1A lub 1B określona w załączniku I do rozporządzenia CLP. Ponadto ma ona zastosowanie do rakotwórczych substancji, mieszanin lub procesów, o których mowa w załączniku I do CMRD, a także substancji lub mieszanin powstałych w wyniku procesu, o którym mowa w tym załączniku.

Czwarta zmiana dyrektywy w sprawie czynników rakotwórczych lub mutagenów (CMD) w dyrektywie (UE) 2004/37/WE dodała do zakresu dyrektywy substancje reprotoksyczne.